کوپلینگ لاستیکی یک قطعه لاستیکی است که در صنایع مختلف و به خصوص در موتورها کاربرد بسیاری دارد. به طور کلی این قطعات به علت نرم بودن و اثرگذاری محرک بر ارتعاشات، وظیفه گرفتن ضربات آنی و ارتعاش وارد به سیستم انتقال نیرو را دارند. کوپلینگ لاستیکی در ماشین آلات برای ضربه گیری، لرزه گیری و مهار ارتعاشات مورد استفاده قرار میگیرد. این قطعه با اتلاف انرژی در جسم ضربه زننده باعث کاهش لرزش و صدای دستگاهها میشود.
کوپلینگ لاستیکی از ضربهگیرهای انعطاف پذیر با جنس لاستیک مصنوعی تولید میشود. این قطعه در سیستم انتقال نیرو و اکثر صنایع دیگر به شکل گستردهای کاربرد دارد. معمولا از کوپلینگ لاستیکی در مواقعی استفاده میشود که لازم است نیرویی انتقال را دهد و یا نیاز باشد ضربات حاصل از راه اندازی و یا توقف ناگهانی تجهیزات را مهار کند.
در دسته بندی کلی، کوپلینگها به دو بخش تقسیم میشوند: یکی کوپلینکهای سخت و صلب و دیگری کوپلینگهای انعطاف پذیر که در ادامه مطلب مدلهایی از این دو نوع کوپلینگ پرکاربرد صنعتی را به شما معرفی خواهیم کرد.
کوپلینگهای صلب معمولا در محورهای همراستا مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع از کوپلینگ در مقایسه با نوع انعطاف پذیر آن کاربرد کمتری دارند زیرا قادر به جبران ناهمراستایی محورها نیستند؛ بنابراین در مواردی از آن استفاده میشود که محورها تراز جانبی و زاویهای دقیق دارند. از انواع کوپلینگ صلب میتوان به کوپلینگهای غلافی یا پوستهای، کوپلینگهای فلنچی، کوپلینگهای مخروطی، کوپلینگهای موف، کوپلینگهای دندهای یا هرت وکوپلینگهای زنجیری اشاره کرد.
کوپلینگ فلنچی زیرشاخهای از کوپلینگهای صلب است که در میان شافتهای چرخان از آن استفاده میشود. این کوپلینگ شامل فلنچهایی است که یکی از آنها در انتهای شافت ثابت شده و دو فلنچ به صورت متناسب جهت تکمیل درایو پیچ میشوند. کوپلینگ فلنچی فقط در مواردی استفاده میشود که شافتها در شرایط استاتیک یا دینامیکی کاملاً همتراز باشند.
کوپلینگ غلافی یکی دیگر از انواع کوپلینگ است که دارای یک لوله بوده و سوراخ این لوله بر اساس اندازه شافت طراحی میشود. بر همین اساس، یک کلید در سوراخ تعبیه میشود تا بتواند گشتاور را با کمک کلید انتقال دهد.
این کوپلینگ از دو قسمت چدنی تشکیل شده که با استفاده از پیچ و مهرههای فولادی به شکلی ملایم به هم متصل شدهاند. یکی از مزایای آن امکان جدایی کوپلینگ بدون جدایی شافت است.
کوپلینگ دندهای نوعی کوپلینگ مکانیکی است که بر اساس نام سازنده آن آلبرت هرت نامگذاری شده است. از این قطعه برای اتصال دو قطعه شافت به یکدیگر استفاده شده و مشخصه آن دندانههای مخروطی است که در بخشهای انتهایی هر نیمه شافت به یکدیگر چفت میشوند.
از کوپلینگهای زنجیرهای برای انتقال نیرو میان دو شافت استفاده میشود. عموما کوپلینگهای زنجیرهای در انتهای موتور یا گیربکس نصب شده و در اتصال به دستگاه برای انتقال نیرو کاربرد دارند. استفاده از کوپلینگهای زنجیرهای یک روش اقتصادی برای انتقال نیرو در میان شافتها به شمار میرود.
از این نوع کوپلینگ لاستیکی برای انتقال گشتاور از یک شافت به شافت دیگر استفاده شده و برای زمانی که شافتها با یکدیگر همتراز نباشند مناسبتر است. این کوپلینگها میتوانند عدم انطباق تا حدود 3 درجه را کنترل کنند. همچنین انواع کوپلینگ انعطاف پذیر در کاهش لرزش و سر و صدا کاربرد بسیاری دارند.
کوپلینگ امگا یکی از انواع کوپلینگهای انعطاف پذیر است که در مواردی که میزان ناهمراستایی شافتها با یکدیگر زیاد باشد، مورد استفاده قرار میگیرد. کوپلینگ امگا با توجه به امکان نصب و تعویض آسانی که دارد، از برتری خاصی نسبت به سایر کوپلینگها برخوردار بوده و در مواردی که تجهیزات سنگین هستند و یا جابهجایی آن با محدودیت مواجه است، میتوان از آن استفاده کرد.
نحوه نصب کوپلینگهای انعطافی دندهای به این صورت است که بر روی موتور و شفت دوتوپی که لبه های آن دندانهدار است، نصب شده و این دندانهها توسط بوش دندهای که ممکن است یک تکه یا دو تکه باشد به یکدیگر متصل میشوند. پس از چفت شدن دندانههای داخلی با دندانههای بوش انتقال گشتاور اتفاق خواهد افتاد.
این قطعات صنعتی لاستیکی در صنایع خودرو و ماشینآلات، صنایع لاستیکسازی، صنایع غذایی، پزشکی، هوافضا، صنایع پتروشیمی، صنایع فولاد، متالورژی کاربرد داشته و اغلب در دستگاهها و سیستمهای صنعتی مانند پمپها و کلوز پمپها، پمپهای زیر آب، تجهیزات کشاورزی، جرثقیلها، فنها، موتورهای برقی، پمپها و موتورهای سانتریفیوژ، توربینهای گاز، توربینهای بخار، موتورهای احتراق داخلی و کمپرسورها مورد استفاده قرار میگیرند.
یکی از کاربردهای کوپلینگ لاستیکی این است که دو قطعه جدا از هم را که حرکات لرزشی دارند به هم متصل کرده و از جابهجایی و حرکت و یا لرزش بین آنها ممانعت میکند. به همین خاطر نصب و نگهداری یک کوپلینگ لاستیکی مناسب و با کیفیت میتواند باعث صرفه جویی در هزینههای نگهداری، استهلاک و عایقبندی و آببندی شود.
همچنین از این قطعه در اتصال بین دو شفت استفاده میشود و یکی از مصارف استفاده آن در راهآهنها است. کوپلینگ با انتقال گشتاور از طریق اتصال بین دو شفت، باعث کوپله کردن میشود. به طور کلی کوپلینگ همانند فیوز در سیستم عمل کرده و زمانی که گشتاور به بالای حد مجاز برسد، شکسته خواهد شد تا سیستم شما دچار آسیب نشود.
یکی دیگر از کاربردهای کوپلینگ، جبران ناهمراستایی میان دو شفت است. اما نباید میزان این ناهمراستایی از حد استاندارد فراتر باشد؛ زیرا هر مدل کوپلینگ با توجه به خواصی که دارد میتواند تا حد معینی از این میزان ناهمراستایی را جبران کند.
از دیگر کاربردهای کوپلینگ صنعتی میتوان به کاهش انتقال بارهای شوک ازیک شافت به شافت دیگر اشاره کرد. در صورت استفاده از کوپلینگهای انعطاف پذیر، این شوکها تا حدود زیادی توسط این مواد جذب شده و اجازه انتقال آن به سمت دیگر را نخواهند داد.
جنس کوپلینگ لاستیکی با توجه به محل مورد استفاده متفاوت بوده و از متریال متفاوتی ساخته میشود. هر کوپلینگ خواص منحصر به فردی دارد و باید با توجه به شرایط آن را به درستی انتخاب کرد. در ادامه مطلب با تعدادی از این متریالها آشنا خواهیم شد.
کوپلینگهای لاستیکی از نظر شکل و اندازه تعداد زیادی دارند. این اشکال به شکل زیر هستند:
از علل اصلی خرابی کوپلینگ میتوان به نصب نامناسب و یا انتخاب نادرست کوپلینگ لاستیکی و کاربرد آن اشاره کرد. تشخیص علت خرابی کوپلینگ از طریق توجه به سروصدای غیرعادی، صدای ضربه و ارتعاش، لرزش زیاد و یا عدم آببندی و نشت روغن انجام میشود. بنابراین با بازدید به موقع، چک کردن نشانههای سایش و تمیز کردن مرتب کوپلینگ، میتوان از آن مراقبت کرد.
در این مطلب با کوپلینگ پلاستیکی آشنا شده و انواع آن را بررسی کردیم. این قطعه صنعتی از اهمیت زیادی در صنعت برخوردار بوده و کاربردهای گوناگونی دارد. به طور کلی از کوپلینگ لاستیکی برای جبران ناهمراستایی میان دو شافت، کاهش انتقال بارهای شوک میان دو شافت، محافظت در برابر اضافه بار، تغییر خواص ارتعاشی تجهیزات و اتصال بخش درایور استفاده میشود. البته نباید فراموش کرد که شرایط و موارد مصرف، در انتخاب مناسبترین گزینه موثر خواهند بود.
صنایع لاستیکسازی صدرا رابر باسابقه و تجربه بالا در صنعت لاستیک همواره پایبند به اصول مشتری مداری است. این شرکت امکان این را دارد تا با تولید کوپلینگهای لاستیکی در ابعاد و اجناس مختلف، نیاز مشتریان را برطرف کند. کلیه قطعات لاستیکی این شرکت با فرمولهای دقیق مکملهای پخت که مورد تأیید مهندسین شیمی میباشد تولید میشود.